Bilgigetir.com Arama Motoru

Son Eklenen Yayınlar

Çankırı Yâran Kültürü ve Yârenlik


Çankırı, eski geleneklerinin aslına uygun olarak günümüzde de yaşatılmasını önemseyen illerimizden birisi. Çankırı' nın en önemli kültürel geleneği ise Yâran Kültürü'dür. 24 yâren bir araya gelince Yâran topluluğu oluşur. Yâran topluluğunun benimsediği ilkelerin oluşumu iki ana kaynaktan gerçekleşmiştir. Bunlardan birisi Türk töresi yani Türk Milleti'nin geçmişten günümüze gelenek ve görenekleri, diğeri ise İslam'ın inanç esaslarıdır.

Yâren kelimesinin temel anlamı dost, arkadaş demektir. Yâran geleneğinin temeli Ahilik müessesesine dayanır. Yâran, günümüzde Çankırı ilinin sosyal ve kültürel yapısında çok etkilidir. Yâran; kış aylarında erkeklerin bir araya gelmesiyle yapılan sohbet toplantılarında aslına uygun olarak yaşatılmaktadır.

Türk-İslam geleneklerinin sentezlenmesiyle ortaya çıkan Yâran kültürünün temel ilkeleri alçakgönüllülük, eli açık olmak, yiğitlik, hoşgörü, başkalarını sevmek ve dünya malına önem vermemek şeklinde listelenebilir. Anadolu'da 13.yüzyıldan beri sürdürülen bu kültür, temel olarak birçok İslam ülkesinde de esnaf ve zanaat topluluklarınca da benimsenmiştir. Bu ilkeleri yaşatan Yâran kültürü aslında yerel bir kültür öğesi değil, Türk Milli kültür öğesidir.

Yârenler, açık ve kapalı olarak nitelendirilen düsturları benimserler. Bu düsturlar şunlardır:

  • Kapısı açıktır, misafirperverdir. Yolda kalmışa, evsiz kalmışa her zaman yardım edilir.
  • Kalbi açıktır. Olumsuz düşünceye yer yoktur, kimseye öfke duyulmaz, kin ve nefret beslenmez.
  • Alnı açıktır. Yüz kızartıcı herhangi bir işe karışılmaz.
  • Eli kapalıdır. Başkasının malına ve harama el uzatılmaz.
  • Dili kapalıdır. Başkası hakkında gıybet, dedikodu yapılmaz ve kötü söz söylenmez.
  • Beli kapalıdır. Ahlak dışı haram işlere asla bulaşılmaz.

Çankırı Valiliği'nin teklif etmesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı' nın yürüttüğü çalışmalar neticesinde Yâran Geleneği, UNESCO tarafından soyut kategorideki Dünya Kültür Mirası listesine alınmıştır.

Kaynak : Çankırı Valiliği, http://www.cankiri.gov.tr/yaran

Tags

Top Post Ad

Below Post Ad