Kayman nasıl bir hayvandır, nerelerde yaşar?

Kaymanlar nerelerde yaşar?

Kayman, belgesellerde adını sıkça duyduğumuz ve Orta Amerika ile Güney Amerika nehirlerinde yaşam süren bir timsah türüdür. Yetişkin bir kayman 5 metre uzunluğa ve 2500 kiloya erişebilir. Kaymanların sahip olduğu pullar diğer timsah türlerine göre daha serttir. Diğer timsahların karın bölgeleri yumuşak iken, kaymanların karın kısmında bile kemikleşmiş pullar bulunur.

Kayman, oldukça iştahlı etobur bir sürüngendir. Genellikle bataklık, göl ve nehirlerde yaşarlar. Soyu tükenmiş dinozorların en yakın akrabası kaymanlardır. Kaymanlar gruplar halinde yaşar ve diğer akraba timsah türlerine göre çok daha saldırgandırlar. Balıklar,  yumuşakçalar, yılanlar, kuşlar, salyangozlar ve çeşitli memeliler dahil olmak üzere hem su hem de kara hayvanları kaymanların beslenme diyetini oluşturur. İnsanları av olarak görmeseler de , insanlara da saldırdıkları kayıtlara geçmiştir.

Kaymanların vücut yapısı

Kaymanlar geniş ve kısmen yassı bir vücut yapısına sahiptir. Dikey olarak düzleşmiş kaslı kuyrukları bu hayvanı su içerisinde 40 km/h hıza ulaştırabilecek kadar güçlüdür. Kaymanlar yakaladıkları avlarını çiğnemezler. Küçük avlarını bütün olarak yutarken, daha büyük avları parçalarlar ya da su altında depolayarak çürüyüp daha kolay yenmesi için bekletirler.

Siyah kaymanlar en büyük kayman türüdür. Kaymanların burun delikleri ve gözleri, diğer timsahlarda olduğu gibi burunlarının ve başlarının üzerinde bulunur. Bu sayede su altında gizlenmesi ve avlarına gizlice yaklaşmaları mümkün olur. Kaymanların en çok rastlanan türü ise gözlüklü kaymandır. Siyah kaymanlar sert akan akarsularda yaşarken gözlüklü kaymanlar ise durgun suları tercih ederler.

Kaymanların sosyal yaşamları

Kaymanlar, gündüzleri nehir ve göl kenarlarında güneşlenerek ve dinlenerek geçirirler. Çoğunlukla geceleri aktif olurlar ve avlanırlar. Erkek kaymanlar, bölgelerini savunma konusunda çok agresif davranırlar. Baskın erkek kaymanlar, en gözde yaşam alanlarını elinde tutar ve daha fazla dişi ile çiftleşme hakkına sahiptir. Kuraklık dönemlerinde az da olsa sulu kalmış bölgeler için kıyasıya savaşlar yapılır. Kaymanlar kuraklık dönemlerinde çamur içine gömülerek aylarca hareketsiz kalabilirler.

Kaymanların üremesi

Kaymanlar türlerine bağlı olarak 5-10 yaşları arasında üreme olgunluğuna erişirler. Üreme mevsimi de kayman türlerine göre değişiklik gösterir. Gözlüklü kaymanlar üreme için yağışların bol olduğu Mayıs-Haziran aylarını tercih ederken, siyah kaymanlar kurak mevsimi tercih ederler. 1,5 metre yüksekliğe sahip höyük şeklindeki yuvaların içerisine yaklaşık 40-60 arası yumurta bırakılır. 90 günün ardından yavrular yumurtadan çıkarlar. Dişi kaymanların aynı yuvaya yumurta bıraktıkları ve yuva savunmasını birlikte üstlendikleri bilinmektedir. Yumurtadan çıkan yavrular sulak alanlara taşınarak yaklaşık 1 yıl boyunca anne tarafından bakılırlar.

Kaymanların diğer özellikleri

Kaymanların dişleri yaşamları boyunca sürekli değişir. Yeni çıkan dişler üstteki eski dişleri iterek sürekli bir yenilenme sağlanır. Açık ağızlarıyla su altında balık tutmalarını sağlayan ve suyun ciğerlere kaçmasını engelleyen özel bir sisteme sahiptirler. Kaymanlar, derilerinin özellikleri nedeniyle ayakkabı ve çanta yapımında kullanılmak üzere avlanıyorlar. Son yüzyıl içerisinde sayılarının % 99 oranında azaldığı bilinmektedir. İnsanların yaşam alanlarını daraltacak uygulamaları da bu hayvanların yaşamlarını zora sokmaktadır. Buna rağmen yakın zamanda nesli tehlikede olan canlı grupları arasında yer almazlar.